Ulga na roboty budowlane

Ulga polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania (w przypadku ryczałtu od przychodu) poniesionych w roku podatkowym wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym (art. 26hb ust. 1 pkt 2).

Warunkiem odliczenia jest posiadanie sporządzonych na piśmie:

a) pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie prac konserwatorskich, prac restauratorskich lub robót budowlanych - w przypadku zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub 

b) zaleceń konserwatorskich - w przypadku zabytku nieruchomego znajdującego się w wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków (art. 26hb ust. 2 pkt 2 lit a i b). 

Za datę poniesienia wydatków uznaje się dzień wystawienia faktury (art. 26hb ust. 3 pkt 2).

Ulga polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania 50% kwoty poniesionych wydatków na wpłaty na fundusz remontowy oraz na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane dotyczące zabytku (art. 26hb ust. 4 pkt 2).

Dokumentem dającym prawo do odliczenia jest wyłącznie faktura wystawiona przez podatnika podatku VAT niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku. Gdy podatnik odlicza w całości VAT to ulga przysługuje od kwoty netto (art. 26hb ust. 4 pkt 2).

W przypadku małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa ulga może być odliczana w częściach równych lub w dowolnej proporcji ustalonej przez małżonków ? bez względu na to, czy dokument potwierdzający poniesienie wydatku został wystawiony na jednego z nich bądź na obojga małżonków (art. 26hb ust. 6).

W przypadku, gdy kwota rocznego dochodu/przychodu jest niższa niż kwota przysługującego odliczenia, podatnik może odliczać kwotę nieznajdującą pokrycia w rocznym dochodzie/przychodzie maksymalnie przez sześć kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym dokonano odliczenia po raz pierwszy (art. 26hb ust. 8).

Podatnik nie może skorzystać z ulgi jeżeli wydatki zostały mu w jakikolwiek sposób zwrócone (np. właściciel otrzymał jakieś inne dofinansowanie w tej części) - art. 26hb ust. 9 pkt 4.

Odliczeniu nie podlegają wydatki w części, w jakiej wykraczają poza zakres prac i robót określonych w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków lub zaleceniach konserwatorskich (art. 26hb ust. 9 pkt 3). Dlatego przed skorzystaniem z ulgi warto zapoznać się z wydanym pisemnym pozwoleniem wojewódzkiego konserwatora zabytków lub zaleceniami konserwatorskimi.

Nie wszystkie zabytki nieruchome objęte są ulgą

Aby skorzystać z tej ulgi nieruchomość musi być wpisana do rejestru zabytków lub znajdować się w ewidencji zabytków. Nie oznacza to jednak, że każdy zabytek nieruchomy wpisany do rejestru lub ewidencji skorzysta z ulgi.

Definicję "zabytku nieruchomego" mamy w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.  Zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy ochronie i opiece podlegają, bez względu na stan zachowania: 

1) zabytki nieruchome będące, w szczególności:

a) krajobrazami kulturowymi, 

b) układami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespołami budowlanymi, 

c) dziełami architektury i budownictwa, 

d) dziełami budownictwa obronnego, 

e) obiektami techniki, a zwłaszcza kopalniami, hutami, elektrowniami i innymi zakładami przemysłowymi, f) cmentarzami, 

g) parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni, 

h) miejscami upamiętniającymi wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji. 

Ustawa PIT jednak definiuje zabytek nieruchomy w sposób zawężony na potrzeby ulgi (art. 26hb ust. 12 pkt 5). Przez zabytek nieruchomy rozumie się zabytek nieruchomy, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c-e ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Podsumowując nie wszystkie zabytki nieruchome są objęte ulgą, a tylko te z pkt c, d i e, tj. dzieła architektury i budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki, a zwłaszcza kopalnie, huty, elektrownie i inne zakłady przemysłowe. 

Zatem inne zabytki nieruchome nie mogą korzystać z ulgi, bo jej zakres został zawężony. Czyli nie korzystają z ulgi zabytki nieruchome tj. element krajobrazu kulturowego, wchodzące w skład układu urbanistycznego, ruralistycznego czy zespołu budowlanego, cmentarzy, parki, ogrody i inne formy zaprojektowanej zieleni, miejsca upamiętniające wydarzenia historyczne bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji.

Jeżeli widzimy naszą nieruchomość w rejestrze zabytków lub w ewidencji zabytków musimy przeczytać opis jakim rodzajem zabytku nieruchomego jest nasza nieruchomość, aby potwierdzić czy kwalifikuje się na ulgę.

Ulga na zakup

Dodatkowo ulga daje prawo do odliczenia wydatków na odpłatne nabycie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków pod warunkiem, że podatnik na nabytą nieruchomość poniósł wydatek na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym.

Odliczenia wydatków na nabycie zabytku nieruchomego dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym po raz pierwszy na rzecz tego zabytku nieruchomego poniesiono wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane.  

W przypadku właścicieli, którzy przed 2022 r. nabyty zabytki i rozpoczęli ich remont nie mogą skorzystać z ulgi na zakup.

Więcej informacji o uldze można znaleźć na stronie MF oraz w opublikowanej broszurze.