NIE TRZEBA ZAKŁADAĆ FIRMY, ABY WYNAJMOWAĆ MIESZKANIA - UCHWAŁA NSA Z DNIA 24 MAJA 2021 R. (II FPS 1/21)

NSA w uchwale z dnia 24 maja 2021 r. uznał, że przychody z najmu (...) są zaliczane bez ograniczeń do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy (tzw. prywatnego najmu), chyba, że stanowią składnik majątkowy mienia osoby fizycznej, który został przez nią wprowadzony do majątku związanego z wykonywaniem działalności gospodarczej.

Znaczenie uchwały

Nie ma jeszcze uzasadnienia do powyższej uchwały, ale wydaje się, że zakończy ona spór pomiędzy wynajmującymi a organami podatkowymi, gdzie się kończy "prywatnym najmem" a gdzie zaczyna prowadzenie działalności gospodarczej. Patrząc na treść przyjętej uchwały decyzja czy najem rozliczać "prywatnie" czy "w ramach działalności gospodarczej" będzie w całości po stronie podatnika/wynajmującego (bez ograniczeń). 
W przypadku decyzji urzędu skarbowego kwestionującej rozliczenia wynajmującego będzie on mógł złożyć skargę do sądu z powołaniem się na ww. uchwałę. Uchwała ta jest wiążąca dla innych składów NSA a siłą autorytety wiąże również sędziów WSA. Mając na uwadze wagę tego rozstrzygnięcia wydaje się, że zmieni ona dotychczasowe podejście organów podatkowych. Na marginesie miejmy nadzieję, że Ministerstwo Finansów nie postanowi obecnie zmienić przepisów w tym zakresie.

Wyjątek

Wynajem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej w przypadku, gdy składnik majątku zostanie wprowadzony przez wynajmującego do majątku związanego z wykonywaniem działalności gospodarczej. Zatem osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej jak również te, które prowadzą ją, ale w innym zakresie i nie mają zamiaru rozszerzać przedmiotu tej działalności o wynajem nieruchomości będą mogły rozliczać taki wynajem w ramach "prywatnego najmu" m.in. ryczałtem od przychodów.

Dotychczasowe podejście 

Dotychczas urzędy skarbowe i sądy próbowały ustalić granicę pomiędzy prywatnym najmem (m.in. który można opodatkować ryczałtem od przychodów według stawki 8,5%) a najmem w ramach działalności  gospodarczej (m.in. opodatkowanym według skali lub podatkiem liniowym). Dodatkowo przy uznaniu wynajmu za działalność gospodarczą dochodziła kwestia zapłaty zaległych składek do ZUS oraz wymogu prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

W praktyce wynajem:
- kilku mieszkań (do 5) można było rozliczać prywatnie, 
- kilkunastu mieszkań (od 6 do 14) rodził największe spory,
- kilkudziesięciu mieszkań (powyżej 15) prawie zawsze uznawano za prowadzenie działalności gospodarczej. 

Pewne okoliczności jak to, że wynajem mieszkań stanowił jedyne źródło utrzymania wynajmującego wpływały, że nawet mniejsza ich ilość wystarczyła, aby urząd skarbowy uznawał, że to już działalność gospodarcza. 

Natomiast inne okoliczności jak posiadanie dodatkowo dobrze płatnej pracy na etacie (np. na stanowisku dyrektorskim) i lokowanie nadwyżek finansowych w nieruchomościach lub otrzymanie nieruchomości w spadku wpływały, że nawet większa ich ilość mogła nie być traktowana jako prowadzenie działalności gospodarczej.

WSTRZYMYWANIE PRZEDAWNIENIA ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH POD KONTROLĄ SĄDÓW - UCHWAŁA NSA Z DNIA 24 MAJA (I FPS 1/21)

NSA w uchwale z dnia 24 maja 2021 r. uznał, że ocena przesłanek zastosowania przez organy podatkowe przy wydawaniu decyzji podatkowej art. 70 § 6 pkt 1 w zw. z art. 70c Ordynacja podatkowa (zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych z uwagi na wszczęte postępowanie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe) mieści się w granicach sprawy sądowej kontroli legalności tej decyzji.

Przedawnienie

Zobowiązania podatkowe przedawniają się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Przykładowo podatek PIT za 2014 r. jest płatny do 30 kwietnia 2015 r., zatem 5 pełnych lat licząc od końca 2015 r. (tj. 2016, 2017, 2018, 2019, 2020) upływa z końcem 2020 r. Wtedy też nastąpiło przedawnienie tych zobowiązań. Jeżeli jednak organ podatkowy przed upływem terminu przedawnienia podatku PIT za 2014 r. wszczął w stosunku do podatnika postępowanie o popełnienie przez niego przestępstwa lub wykroczenia skarbowego i taki podatnik został powiadomiony o takim wszczęciu to przedawnienie jego zobowiązania podatkowego uległo zawieszeniu, aż do momentu zakończenia postępowania w sprawie o to przestępstwo lub wykroczenie.

Dotychczasowe podejście organów podatkowych

W praktyce 5-letni termin często nie jest wystarczający dla organów podatkowych, szczególnie gdy kontrole podatkowe dotyczą ostatniego okresu przed przedawnieniem. W takiej sytuacji, gdy kontrolujący mają wątpliwości co do prawidłowości rozliczeń podatnika mają niewiele czasu, aby zebrać cały materiał dowodowy potrzebny do wydania decyzji wymiarowej. Praktyka pokazuje, że wtedy często w IV kwartale tuż przed upływem okresu przedawnienia do podatników było wysyłane pismo o wszczęciu w ich sprawie postępowanie karnoskarbowe, z uwagi na wątpliwości co prawidłowości ich rozliczeń. Następnie postępowanie karnoskarbowe było zawieszane, do czasu rozstrzygnięcia w ramach postępowania podatkowego czy faktycznie podatnik popełnił błąd w swoich rozliczeniach. Natomiast po zawieszeniu przedawnienia organy podatkowe już bez pośpiechu rozpatrywały taką sprawę po kilka lat. 

Znacznie uchwały

W świetle powyższej uchwały sądy będą mogły oceniać czy postępowanie karnoskarbowe nie zostało wszczęte instrumentalnie np. wyłącznie, aby dać więcej czasu kontrolującym na weryfikację rozliczeń podatników.

OBJAŚNIENIA PODATKOWE DOT. REZYDENCJI PODATKOWEJ

Ministerstwo Finansów opublikowało w dniu 7 maja objaśnienia podatkowe dot. rezydencji podatkowej. W dość obszernych objaśnieniach poruszono m.in. kiedy cudzoziemcy (np. obywatele z Ukrainy) mogą zostać polskimi rezydentami podatkowymi oraz kiedy może nastąpić zmiana rezydencji podatkowej w trakcie roku podatkowego (tzw. łamana rezydencja).

MOŻNA ODLICZYĆ OD DOCHODU DO 5.000.000 ZŁ ZA KAŻDEGO ROKU ZE STRATĄ - INTERPRETACJA INDYWIDUALNA Z DNIA 16 KWIETNIA 2021 R. (0114-KDIP2-1.4010.68.2021.1.KS)

Na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych istnieją dwa sposoby rozliczenia straty.

Pierwszy sposób to metoda odliczenia straty w ciągu 5 kolejno po sobie następujących lat podatkowych i bez przekroczenia w jednym roku 50% jej kwoty. 

Druga metoda zakłada, że stratę można odliczyć w jednym z 5 kolejnych następujących po sobie lat podatkowych jednorazowo - maksymalnie do wysokości 5.000.000 zł. Natomiast jeżeli strata będzie wyższa niż wskazany limit 5.000.000 zł, to nieodliczona w ten sposób kwota (nadwyżka) będzie mogła zostać rozliczona na ogólnych zasadach, tj. w pozostałych latach z tego 5-letniego okresu, ale z zastosowaniem limitu 50% odliczenia w jednym roku.

Zgodnie z przywołaną interpretacją indywidualną może zaistnieć sytuacja, że dochód danego roku podatkowego zostanie pomniejszony o wielokrotność kwoty 5.000.000 zł, ponieważ limitu 5.000.000 zł dotyczy każdej powstałej po 31 grudnia 2018 r. straty podatkowej, odrębnie za każdy rok podatkowy. 

Przykładowo, gdy podatnik wygenerował w 2019 i 2020 r. stratę po 5.000.000 zł każda, to będzie mógł je w całości rozliczyć z dochodem za 2021 r.